به نقل از «فارس»

رصدخانه لارستان؛ محلی برای گردشگری علمی در فارس

تاریخ انتشار: ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۹۸۲۲۰

به گزارش خبرگزاری فارس از لارستان، انجمن نجوم لارستان ثبت شده با نام موسسه بیکران هستی یکی از سه انجمن ثبت شده و البته تنها موسسه فعال ایران در انجمن بین المللی نجوم است که با مرکزیت رصدخانه لارستان به واسطه تجهیزات مستقر و توانایی کارشناسان رصدخانه ماهیانه پروژه های تحقیقاتی مشترک دریافت می کند.

رصدخانه لارستان در منطقه ای واقع شده که در جنوب کشور موقعیتی ویژه دارد، به گونه ای که سایر رصدخانه های این منطقه یا غیرفعال و یا غیرکارشناسی مکان یابی شده‌اند و اکنون کارایی خود را از دست داده اند و در برخی موارد از تجهیزات کافی یا کارشناسان متخصص برخوردار نیستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

رصدخانه لارستان از نظر سازه و جایگاه علاوه بر آسمان مطلوب، وجود بزرگترین گنبد رصدخانه ای مدرن ایران، بیشترین مساحت تخصیص یافته به عنوان مرکز پژوهش نجوم در کشور، وجود رصدگاه، نمایشگاه دائمی، مرکز تحقیقات انرژی خورشیدی، ارتفاع ۱۰۰ متری رصدخانه از شهر لار، ایجاد جاده دسترسی و تاسیسات، امنیت بالا، افق باز، چشم انداز کامل و جامع به شهر لار و نواحی اطراف، عدم محدودیت توسعه مجموعه، عدم گسترش شهر در آینده در محدوده تپه رصدخانه، چشم‌انداز بی‌نظیر سرمایه گذاری های تفریحی، علمی، گردشگری و ورزشی در حاشیه تپه رصدخانه لارستان از نقاط قوت این مجموعه فعال محسوب می شود.

برای آشنایی بیشتر با رصدخانه لارستان خبرنگار فارس گفت‌وگویی با فاضل بیژنی مدیر اجرایی این مرکز علمی گردشگری انجام داده است که در زیر می‌خوانیم: 

فارس: در مورد تاریخچه رصدخانه لار توضیح دهید.

 بیژنی: رصدخانه لارستان از سال ۱۳۸۰ با ایجاد انجمن نجوم در آموزش و پرورش با هدف ایجاد این مرکز به عنوان قطب علمی نجوم جنوب کشور، و ارتقای مجموعه در آینده به پژوهش سرای علمی با پتانسیل تولید علم و کارآفرینی، کار خود را آغاز کرد. در سال ۱۳۸۲ با اختصاص تپه مشرف به دارالرحمه شهر لار، و سپس در سال 1386 با همت خیر نیک اندیش مرحوم جعفریان لاری، گنبد اصلی رصدخانه به قطر ۵.۲ متر، استقرار یافت.  از آن پس با وقفه چند ساله به دلیل کمبود بودجه پیگیری امور زیرساختی رصدخانه متوقف تا اینکه در اسفندماه1397 تلسکوپ اصلی رصدخانه افتتاح و بهره برداری از فاز نخست رصدخانه صورت پذیرفت.

فارس: درباره مختصات فیزیکی و جغرافیایی رصدخانه لار(اعم از موقعیت قرارگیری، سطح ارتفاع از دریا، مساحت کل تپه و...) برای ما بگویید.

 بیژنی: تپه رصدخانه لارستان به مساحت 3 هکتار با 95 متر ارتفاع در ضلع غربی کمربندی شهر لار، با انتخاب تیم کارشناسی و تایید مهندس دالکی(پدر علم نجوم آماتوری ایران) در سال 1382 شناسایی و انتخاب شد. 

فارس: درباره امکانات و تجهیزات رصدخانه لارستان بیشتر توضیح دهید:

 بیژنی: رصدخانه لارستان دارای ساختمان گنبد با فنداسیون و بدنه استوانه ای به قطر 5.2 متر و به طول 5 متر که  از دو لایه فلزی آلومینیومی و یک لایه چوبی ساخته شده است. این سازه، یکی از بزرگترین گنبدهای رصدی کشور به حساب می آید. 
شاتر با دهانه 90 سانتیمتر بر روی گنبد از محل اتصال به بدنه تا بالاترین نقطه نیمکره گنبد امتداد یافته و بر روی گنبد به صورت کشویی باز و بسته می شود بگونه‌ای که در هنگام استفاده در حالت کاملا باز و پس از آن به کلی بسته می شود. 

تلسکوپ مستقر در گنبد رصدخانه، تلسکوپ 14 اینچ مدل سلسترون است که از بهترین انواع تلسکوپ های آماتوری جهان محسوب می شود. به دلیل وجود نمایندگی در کشور و تولید سالیانه آنها و موفقیت در کلیه آزمون ها و شرایط این نوع تلسکوپ انتخاب شده است. این تلسکوپ در سال 1395 خریداری شد و در سال 1397 پس از تامین زیرساخت ها و استقرار نگهبان پس از تعبیه ستون استقرار یافت.

 از سایر تجهیزات موجود در رصدخانه بزرگ لارستان می توان به دستگاه فتومتری(CCD)، دوربین عکاسی، آسمان نمای پیشرفته سه بعدی و... اشاره کرد.

فارس: مهمترین مشکلات و کمبودهای موجود در رصدخانه لارستان چیست؟

 بیژنی: در حال حاضر مشکل اصلی رصدخانه، جاده دسترسی 1.5 کیلومتری از ورودی دارالرحمه تا بالای تپه رصدخانه است که مسیری ناهموار و آسیب پذیر در برابر سیلاب و ترددهای بسیار است. با وجود اینکه مسئولین در رده های مختلف، بازدید های مختلفی را از این جاده داشته اند و باوجود قول های بسیار، ولی متاسفانه مسیر منتهی به رصدخانه همچنان دچار مشکل و ناهموار است.

فارس: درخواست شما از مراکز علمی لارستان به ویژه آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها چیست؟ 

 بیژنی: رصدخانه لارستان با توجه به دارا بودن نیروهای متخصص در حوزه فیزیک و نجوم و همچنین داشتن امکانات و تجهیزات به روز رصدی، زمینه ای مناسب برای ارتقای علمی دانش آموزان و دانشجویان در سطوح مختلف علم نجوم و هوافضا را فراهم نموده است. در حال حاضر تیم علمی رصدخانه لارستان با همکاری پژوهشسرای دانش آموزی لار، دوره های مقدماتی و پیشرفته آموزش نجوم را ویژه دانش آموزان در مقاطع تحصیلی مختلف برگزار می‌کند.

همچنین این مرکز علمی، مشارکت فعالانه‌ای با دانشگاه های منطقه داشته و هر ساله دانشجویان زیادی جهت بازدید و تحقیقات در حوزه نجوم در محل رصدخانه لارستان حاضر می‌شوند. 

درخواستی که از مراکز علمی منظقه از جمله مراکز دانشگاهی و آموزش و پرورش داریم این است که با برنامه ریزی مناسب، انجمن های نجوم دانشگاهی و مدرسه ای را راه اندازی کرده و با استفاده از ظرفیت رصدخانه لار، بتوانند نیروهای متخصص را در این حوزه رشد دهند.

فارس: نقش رصدخانه لار در رصد هلال ماه بخصوص قبل و بعد ماه رمضان چگونه است؟

بیژنی: انجمن نجوم لارستان که یکی از معتبرترین مراکز نجومی کشور به حساب می آید از سال 1382 به عنوان عضو رسمی ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری مشغول به فعالیت است و هر ساله به رویت هلال ماه رمضان و ماه شوال می پردازد. 

موقعیت فعلی رصدخانه لارستان به دلیل وجود افق باز و حتی منفی و عرض جغرافیایی مناسب و با کمترین تلاطم جوی، جزء یکی از بهترین مناطق برای موضوع رویت هلال است.

فارس: تعداد افراد همکار فعال در رصدخانه لار به تفکیک بانوان و آقایان چند نفر است؟

بیژنی: در حال حاضر تیم علمی و اجرایی رصدخانه لارستان متشکل از 5 نفر آقا و 2 نفر خانم مشغول به فعالیت هستند که همگی این افراد دارای تخصص در زمینه نجوم هستند.

 لازم به ذکر است در کنار این تیم اجرایی، کارگروه های مختلف با موضوعات گوناگون در زمینه های نجوم شکل گرفته است که تعداد اعضای کارگروه ها بالغ بر یک هزار نفر است.

فارس: ظرفیت‌ها و شاخصه‌های رصدخانه لارستان چه چیزهایی است؟

بیژنی: رصدخانه بزرگ لارستان به عنوان عضو رسمی اتحادیه بین المللی اخترشناسی دارای شاخصه های بسیاری است که از جمله آنها می توان به عدم وجود شهرهای بزرگ اطراف و عدم وجود آلودگی نوری، دارای seeing بسیار مطلوب، وجود افق باز، پتانسیل های عظیم منابع انسانی نخبه و خلاق جوان، عضویت در ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری، وجود زیرساخت های لازم سخت افزاری و نرم افزاری حوزه نجوم، وجود امنیت پایدار در منطقه و اشتیاق فراوان جوانان خطه جنوب به طبیعت آسمان شب از دیرباز و مکانی برای جذب گردشگر در زمینه علم نجوم نام برد.

پروژه های مشترک با سازمان فضایی ایران، برگزاری جشنواره های بزرگ ملی نجوم در کشور، نگارش کتاب فراسوی کیهان توسط دبیر موسسه، تهیه اطلس بزرگ آسمان شب در ابعاد بزرگ و کیفیت عالی برای نخستین بار در کشور، هوشمندسازی رصدخانه، ایجاد تحول آموزشی با پلانتاریوم پرتابل، برگزاری نمایشگاه ها، دوره های اشتغال برای صنعت و حوزه علوم طبیعی، تهیه دایره المعارف پالایشگاهی، مشاوره‌های شغلی رایگان، اختراع دستگاه آب شیرین کن خورشیدی و تحقیقات انرژی خورشیدی برای نخستین بار در کشور، عضویت و فعالیت گسترده در ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری، فعالیت در حوزه وسیع عکاسی نجومی و مجری برگزارکننده دوره عکاسی نجومی در سطح کشور از سایر شاخصه های رصدخانه بزرگ لارستان به شمار می رود.

فارس: نحوه فعالیت رصدخانه برای حضور علاقمندان به علم نجوم و شرایط افراد شرکت‌کننده برای دریافت خدمات چگونه است؟ 

بیژنی: برنامه های بازدید از رصدخانه در رویدادهای مختلف نجومی از جمله ماه گرفتگی، خورشیدگرفتگی، بارش های شهابی، مقارنه‌ها و... برگزار می‌شود. همچنین هرپنجشنبه در شرایط مناسب رصد، ویژه‌برنامه آخرهفته‌های نجومی ویژه علاقه‌مندان نجوم با برنامه‌های متنوع از جمله رصد آسمان شب در رصدگاه و فضای باز با استفاده از تلسکوپ، رصد سیارات با تلسکوپ اصلی رصدخانه و بازدید از آسمان نمای پیشرفته سه بعدی در مکان رصدخانه برگزار می‌شود. 

علاقه مندان در گروه های سنی مختلف می‌توانند جهت اطلاع از آخرین اخبار و همکاری و عضویت در رصدخانه لارستان به سایت larobservatory.ir  مراجعه کرده و فرم عضویت در کارگروه های مختلف را پر کنند. 

سخن پایانی:

در پایان از همه مسئولین لارستان تقاضامندیم با توجه به اینکه رصدخانه لارستان به عنوان قطب نجوم جنوب کشور محسوب می‌شود و باتوجه به علاقه مندی فراوان مردم این خطه به حوزه نجوم از دیرباز، نگاه ویژه ای به پیشرفت این مرکز علمی آموزشی فرهنگی داشته و در جهت رفع کاستی های این مجموعه، آستین همت را بالا زنند.

پایان پیام/د

منبع: فارس

کلیدواژه: رصدخانه لارستان تلسکوپ رصد سیارات ماه گرفتگی خورشیدگرفتگی عکاسی نجومی رصدخانه لارستان اصلی رصدخانه علم نجوم شهر لار

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۹۸۲۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«گردشگری دریایی» فقط یک وعده در روز خلیج فارس بود!

خبرگزاری مهر_ گره جامعه؛ طول مرز آبی کشور ایران با خلیج فارس، با احتساب جزایر در حدود ۱۸۰۰ کیلومتر و بدون احتساب جزایر در حدود ۱۴۰۰ کیلومتر است. بوشهر، هرمزگان، خوزستان و سیستان و بلوچستان استان‌های ایران هستند که در حاشیه خلیج فارس واقع شده‌اند.

همچنین بیش از ۴۰ جزیره ایرانی خلیج فارس در حوزه سیاسی سه استان بوشهر، خوزستان و هرمزگان قرار دارند که بیش از نیمی از آن غیرمسکونی هستند. ایران یک جزیره کوچک غیرمسکونی نیز در منتهی الیه دریای عمان و نزدیک به مرز پاکستان دارد.

این ظرفیت آبی در خلیج فارس را هیچیک از کشورهای دیگر ندارند. ولی ایران هنوز نتوانسته آنطور که باید از این ظرفیت استفاده کند. در ادوار مختلف مسئولان وعده‌هایی در این خصوص داده بودند اما هیچیک هنوز اجرایی نشده است.

در این گزارش به بهانه دهم اردیبهشت ماه که در تقویم رسمی کشور همزمان با خروج پرتغالی‌ها از ایران و اثبات حاکمیت ایران بر خلیج فارس به نام روز ملی خلیج فارس ثبت شد؛ قرار است به برخی از این اقدامات، وعده‌ها و ظرفیت‌ها پرداخته شود. از جمله اینکه قرار بود گردشگری خلیج فارس رونق پیدا کند. حتی سواحل مکران که طرح مفصلی برای آن نوشته شد تا چابهار و استان سیستان و بلوچستان نیز از آن منتفع شوند اما اتفاقی رخ نداد.

هر ساله روز دهم اردیبهشت ماه تا یکی دو روز قبل و بعد از آن همایش‌های متعددی درباره خلیج فارس برگزار می‌شود امسال هم چندین و چند برنامه در تهران و استان‌های همجوار خلیج فارس برگزار شد که ولی صحبت‌هایی که در این همایش‌ها انجام می‌شود معمولاً پیگیری نخواهند شد.

امروز نشست «باستان‌شناسی خلیج‌فارس» همزمان با روز ملی خلیج‌فارس به همت پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با همکاری سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح برگزار می‌شود.

در این نشست درباره «چگاسفلی، سندی روشن بر پیشینه تمدنی دریای پارس»، پژوهش‌های باستان‌شناسی در شبه جزیره بوشهر، «کاوش‌های باستان‌شناسی گورستان شغاب- شبه جزیره بوشهر»، راهبرد نظامی اشکانیان در تسلط و نظارت بر خلیج‌فارس، «جایگاه بندر باستانی سیراف در مبادلات فرهنگی ایران و چین از پایان دوره ساسانی تا آغاز دوران اسلامی» و «مطالعات باستان‌شناسی زیرآب در خلیج فارس» صحبت خواهد شد.

همایش‌هایی در راستای خلیج فارس

چنین همایشهایی هر ساله برگزار می‌شود و باستان شناسان زیادی هم هستند که درباره خلیج فارس، نام و آثار باستانی آن مقاله نوشته‌اند. ولی جملگی گلایه دارند که هنوز آن طور که شایسته نام خلیج فارس است کار نشده است. حتی همین اواخر سرپرست هیات کاوش بندر سیراف به نام محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار گفت که کاوش‌های باستان‌شناختی کشورهای حاشیه خلیج فارس رشد و شتاب بسیار بیشتری در مقایسه با ایران دارد. این درحالی است که موج تخریب آثار تاریخی خلیج فارس سرعت گرفته و بخش بزرگی از عرصه بندر سیراف هم نابود شده است.

از سوی دیگر باستان شناسی زیر آب در بسیاری از این جزایر و حتی حاشیه خلیج فارس در استان‌های همجوار نیز انجام نشده است چون اعتبارات و فصل‌های متعددی برای کاوش نیاز دارد این همان موضوعی است که توفیقیان بارها و بارها روی آن تاکید داشته است.

یکی از وعده‌ها را علی اصغر مونسان اولین وزیر میراث فرهنگی در سفرش به استان بوشهر داد از جمله اینکه پرونده بندر سیراب برای قرارگیری در فهرست میراث جهانی در حال تهیه است. یکی دیگر از وعده‌ها مرمت و احیای عمارت حاج رئیس در استان بوشهر بود که سه سال برای آن اقدامی نشد تا اینکه امسال مدیرعامل صندوق احیا و بهره برداری از بناهای تاریخی اعلام کرد که قصد دارند تا این عمارت را مرمت کنند.

موضوع دیگر رونق گردشگری و ایجاد کمپ در روستای بنود عسلویه بود. مونسان در این ارتباط گفته بود که با ایجاد کمپ می‌توان کمک کرد تا ارائه کیفیت خدمات به گردشگران بیشتر شود و این ساحل این قابلیت را داراست.

وی با تاکید بر حمایت از توسعه زیرساخت‌های گردشگری در روستای بنود اضافه کرد: ما آمادگی ارائه مجوز برای ایجاد بوم‌گردی در این روستا را داریم، همچنین کمک می‌کنیم در کنار استانداری بوشهر که زمینه رونق گردشگری در این نقطه بیشتر و بهتر شود.

همچنان استفاده از گردشگری دریایی به گردش دو سه ساعته قایق‌های تفریحی ختم می‌شود

موضوع جالب‌تر این بود که مونسان گفته بود خلیج فارس میراث ملموس و ناملموس زیادی دارد اما در دوره او اقدامی برای جمع آوری میراث ناملموس این حوزه انجام نشد.

با وجود آنکه مونسان سفرهای متعدد دیگری هم به استان‌های خوزستان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان داشت اما کار ویژه ای که بتواند در حوزه سواحل مکران یا استفاده از ظرفیت گردشگری دریایی صورت گیرد، انجام نشد و همچنان استفاده از گردشگری دریایی به گردش دو سه ساعته قایق‌های تفریحی ختم می‌شود.

عزت الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی سفرهای کمی در طول دوران وزارتش به استان‌های جنوبی داشته است به خصوص استان سیستان و بلوچستان که تنها یک سفر کوتاه به چابهار کرده است.

وی زمانی هم که به جزیره هرمز رفت اعلام کرد که می‌بایستی گردشگری دریایی در خلیج فارس و خصوصاً در جزایر از جمله جزیره هرمز تقویت شود تا بتوان با تکیه بر این مورد مسائل اقتصادی و اشتغال مردم را نیز تامین کرد.

ضرغامی معتقد است که یکی از جذاب ترین حوزه‌های گردشگری قطعاً گردشگری دریایی است که خوشبختانه هرمزگان با دارا بودن یک نوار ساحلی قابل توجه می‌تواند در این حوزه فعال شود.

وزیر میراث فرهنگی به این موضوع هم اشاره‌ای داشت که اگر مجموعه گردشگری دریایی راه اندازی شود، باعث ایجاد اشتغال جوانان بومی این منطقه خواهد شد. همچنین کشتی‌های تفریحی و گردشگری باید در دریا فعال باشد و مردم برای تفریح از همه جای کشور به هرمزگان سفر کنند.

بوم ایرانی محروم از خلیج فارس!

در جریان همین وعده‌ها بود که بخش خصوصی برای راه اندازی گردشگری دریایی و استفاده از کشتی‌های سنتی پیگیری‌های زیادی کرد اما نتوانست بوم ایرانی را به داخل خلیج فارس بیاورد و تنها توانست محدوده‌ای کوتاه را برای مدت زمان اندکی پیمایش کند.

مناطق آزاد که بخش مهمی از فعالیت‌های آن در مناطقی مانند چابهار، کیش، قشم و اروند با خلیج فارس گره خورده است نیز بی نصیب از این وعده‌های ناتمام نبوده است. با این وجود در حال حاضر قرار است شرکت‌های خصوصی اقداماتی را انجام دهند و برخی از آنها در حوزه استفاده از راه‌های دریایی بین المللی دوباره فعال خواهند شد تا گردشگری بین کشورها را از طریق خلیج فارس رقم بزنند. شاید بخش خصوصی بتواند در صورتی که به صرفه باشد، بخشی از این وعده‌ها را تحقق ببخشد.

از طرفی استفاده از جزایر ایرانی نیز همچنان ظرفیتی مغفول مانده است. جزایری که برخی از آنها برای بسیاری از ایرانی‌ها ناشناخته است چون یا معرفی درستی نشده‌اند یا هنوز امکانات لازم را برای پذیرش گردشگر ندارند برخی دیگر نیز برای ورود سختگیری‌هایی می‌کنند به همین دلیل هنوز خیلی از ایرانی‌ها تعدادی از این جزایر را به عنوان جزایر ایرانی خلیج فارس نمی‌شناسند.

در این باره، اکبر سهیلی از کارشناسان گردشگری استان هرمزگان به خبرنگار مهر گفت: خلیج فارس تنها یک نام و یک روز است هر زمانی که بخواهند ایران را اذیت کنند از نام‌های جعلی برای آن بهره می‌برند و هر زمان ایرانی‌ها بخواهند بگویند ما چقدر اقتدار داریم از این عنوان استفاده می‌کنند اما به واقع خلیج فارس از نام و از روزش چه بهره‌ای برده است. تنها اقدامی که می‌شود این است که هر دستگاهی به صورت موظف باید یک برنامه برای این روز داشته باشد تا بتواند بگوید کاری کرده است اما اگر هزینه این همایش‌ها و زمانی که برای برگزاری آن گذاشته شده، صرف معیشت مردم خلیج فارس شود، اتفاق بهتری است.

وی گفت: کشورهای دیگر درصدد هستند تا از این ظرفیت بیشترین بهره را ببرند. در کشورهای قطر، امارات ببنید که چطور از ظرفیت آبی استفاده می‌کنند. آن وقت ما یک جزیره ابوموسی داریم که باید برای رفتن به آن مجوز از استانداری بگیریم!

کد خبر 6091986 فاطمه کریمی